El Porvenir de Mamapacha

(Garagoa - Boyacá)

Ubicación: Municipio de Garagoa, vereda Quigua Arriba

Longitud: 4207 metros

Tiempo de recorrido aprox: 5 horas

Dificultad: Media

Modalidad: Guiado

Tipo de sendero: Recorrido lineal

Capacidad de carga: 6 personas

Puntos de Interés:

  • Bosque andino y páramo
  • Variedad de Orquídeas
  • Cerro de Mamapacha
  • Cascada

La contemplación de los atractivos naturales y el encuentro entre el hombre y sus orígenes son el principal motivo para hacer este recorrido, a esto se suman sus características topográficas y su ubicación que constituye en escenario ideal para las visitas de observación paisajística y del entorno natural, durante el recorrido se puede apreciar la belleza del bosque andino y su valor como ecosistema estratégico, constituyéndose en área natural de vital importancia para la estabilidad ecológica de una extensa área geográfica, no solo en materia de preservación de fuentes hídricas, sino de diversidad botánica y de fauna local. Adicionalmente, el Cerro de Mamapacha, dentro del Páramo del mismo nombre, se constituye en espacio tutelar del Municipio de Garagoa, elevación que por sus características bióticas y su carga cultural cuenta con una alta apropiación social que lo hace punto focal para valorar y contemplar los recursos naturales y la tradición oral del Municipio.

  • Llevar alimento y agua suficiente para el trayecto. Se recomiendan 2 lts. de agua diarios por persona.
  • Calzado adecuado (cómodo y que sujete al tobillo) con medias de algodón que calcen justas, para evitar rozamientos y lastimaduras.
  • Se recomienda pantalón largo o camisa manga larga, gorro protector, abrigo e impermeable, una mochila.
  • Descansar 5 minutos cada hora.
  • Mantener un ritmo constante y relajado de caminata, de acuerdo a las propias capacidades.
  • No aislarse del grupo ni del guía y seguir responsablemente todas las indicaciones de seguridad y orientaciones que sean impartidas por el guía.
  • Estar al tanto de las condiciones climáticas de la zona y precaver cualquier cambio brusco en el estado del tiempo.
  • Poner atención a señales y características del terreno que puedan ser usadas como puntos de referencia.
  • No consumir alcohol y sustancias alucinógenas.
  • No arrojar basura. Si usted la trajo, usted se la lleva. Si encuentra basura y la puede recoger, mucha gente se lo agradecerá.
  • No hacer fuego y está prohibido fumar.
  • No recoger especímenes de flora y fauna, salvo permiso de investigación otorgado por la autoridad ambiental.
  • No abrir nuevos caminos, (seguir las rutas definidas).
  • No rayar, pintar o marcar piedras y árboles. Nadie necesita saber que usted estuvo allí.
  • Procure no dejar huellas de su permanencia en un lugar. Esto permitirá a otros visitantes disfrutar la naturaleza intacta.

Mapa del Recorrido

Estaciones Interpretativas

El Distrito Regional de Manejo Integrado (DRMI) Mamapacha y Bijagual, se localiza en la cordillera oriental Colombiana, en el sur del departamento de Boyacá, en los municipios Garagoa, Chinavita, Ramiriquí, Tibaná, Ciénega y Viracachá, territorio jurisdicción de CORPOCHIVOR. Se encuentra entre los 1750 y 3500msnm, consolidando un área total de 25.104 hectáreas, protegiendo 10.682,36 hectáreas de páramo además de zonas de bosque altoandino; con una abundante oferta hídrica proporcionada por los ecosistemas del área protegida los cuales albergan una riquísima diversidad de flora y fauna.

Es oportuno hacer remembranza de la tradición oral del municipio de Garagoa, la leyenda que nos habla de ”Mamapacha o Doña Francisca”, matrona que moraba en las faldas del cerro que lleva su nombre en compañía de extrañas criaturas de baja estatura con atuendos extraños, llamados mohanes; sus dominios cubrían toda la serranía, en época de sequía ordenaba a los sus guardianes bajar al pueblo, raptar una mujer hermosa y en una sobrenatural ceremonia; bailando y tocando una música mágica, ofrecían su esencia a la naturaleza en forma de agua alimentando lagunas y quebradas; según la leyenda, cuando personas insensibles talaban árboles o cazaban animales, se manifestaba en fuertes tempestades, desbordando las quebradas por las que veían bajar a los mohanes con bueyes, cerdos y gallinas de oro, en el presente su nombre prevalece como símbolo ecológico; nos invita a cuidar y respetar la naturaleza preservando las especies para un futuro promisorio.

El denominado alto del Guache deriva su nombre del mamífero del mismo nombre también conocido como Cusumbo o Coatí Andino, especie que antaño abundaba en esta área y era característica del lugar; dicho animal es un pequeño omnívoro que presta un servicio invaluable a los humanos, ya que con sus recorridos por el páramo y los bosques andinos logra dispersar semillas para que nuevas plantas crezcan en esos ecosistemas y presten sus servicios ecosistémicos.

El Guache o Coatí es una de las especies en estado de extinción como consecuencia de las acciones del hombre contra el medio ambiente, a su caza indiscriminada, la destrucción de su hábitat por la tala de los bosques o la agricultura extensiva, factores como estos han impactado negativamente el área y han afectado a varias especies de flora y fauna, de no reducir dichas acciones este mamífero junto a otras especies podrían desaparecer antes de 10 o 20 años. El Oso de Anteojos “Tremarctos Ornatos”, también es otra de las especies de fauna con registros en la zona. La vegetación representativa del bosque andino y bosque altoandino predomina en el recorrido con abundancia de especies como el mortiño, helecho arbustivo, cordoncillo, uvo, granizo, higuerón, encenillo, chite, tuno, angelito, variedad de orquídeas, arrayán, laurel de cera, cucharo, árbol sietecueros, gaques y una de la más importantes y que se avista desde el Cuchilla de Mamapacha, esbelta en su belleza y maravillosa en su gran altura, es la Palma de Cera Delgada (Ceroxylon vogelianum); que se erige como una guardiana de la montaña, además de ser el albergue y fuente de alimento de muchas especies, primordialmente del Periquito Aliamarillo (Pyrrhuara Calliptera) el cual es un individuo que sólo se encuentra en la región y que está en peligro de extinción, otro de los atractivos faunísticos del sector.

Deneme Bonusu Veren Sitelerultrabet girişsisliescortmanken.com şişli escortbahislionmatbetMatbet girişmatbetHoliganbetholiganbet girişhttps://zoekarssen.com/daphne_groeneveld_sport/https://zoekarssen.com/all-eyes-on-you/grandpashabetBetpasgrandpashabet girişcasibom girişholiganbetholiganbetgrandpashabetcasibomgrandpashabet güncelgrandpashabetartemisbetcreekwoodvillageresort.combahcelievler escort bayanjojobetholiganbetsakarya escortcasibomdeneme bonusugrandpashabetholiganbetdeneme bonusubetnanomatbetdeneme bonusu veren sitelerJojobet girişcasibomcasibom giriştipobetsolibetsolibet girişsolibet giriş adresisolibetsolibetholiganbetholiganbet güncel girişgalabet girişsekabetholiganbetbetmarinobetpuanbetciocasibommatadorbetpusulabet girişonwinbetofficebetcioholiganbetultrabetcasibomjojobetmeritbetkatlaholiganbet girişbetciopadişahbetmarsbahis girişgrandpashabet güncelgrandpashabetgrandpashabet girişroyalbetbetasusgrandpashabetgrandpashabetkatlameritbetmeritbetmeritbetholiganbet girişmarsbahismarsbahismarsbahismeritkingmatbetMatbet girişJojobet girişasyabahisgrandpashabetholiganbet girişjojobetjojobet girişMatbetMatbet güncel girişonwinonwin girişpadişahbet girişmarsbahisbets10bets10 girişMatbetpusulabetonwinonwin girişmeritbetgrandpashabetgrandpashabetgrandpashabetgrandpashabet güncel girişcratosroyalbetbetwoondeneme bonusu veren siteler 2025ultrabetbetasusultrabet girişdeneme bonusu veren sitelerdeneme bonusu veren sitelerdeneme bonusu veren sitelerdeneme bonusu veren sitelerdeneme bonusu veren sitelerromabetcasibomCasibombets10bets10 girişkonyaalti EscortmatbetmatbetkralbetgrandpashabetgrandpashabetgrandpashabetgrandpashabetspincoLidyabetcasibommarsbahismarsbahis girişgalabetjokerbetwinxbetyakabetbetpuanaresbetcasival1xbet1xbetholiganbetholiganbetcasibombetciovegabetmilosbetbetnefjokerbetpadişahbetholiganbetnakitbahispusulabetperabetperabetholiganbetsekabetjojobet güncel girişPusulabetPusulabetMatbetMatbetMatbetMatbetholiganbetbetturkeybetturkey girişbahsine güncel girişgrandpashabet girişmeritkingsuperbetinmeritking girişvevobahissekabetholiganbet güncel girişimajbet girişmatbet güncel girişsavoybetting güncel girişmarsbahismeritkingmeritkingsekabetimajbetbahsinesuperbetincasibomvevobahismatbet girişmatbetpiabellacasinocratosslot girişbahsine girişsuperbetin girişvevobahis girişholiganbet girişholiganbetgrandpashabetmeritkingsekabet girişimajbetpusulabetvdcasino girişvaycasinoErosMacTV ile canlı maç izle! Selçuksports, Taraftarium24, Justin TV alternatifi. HD kalitede kesintisiz canlı maç izle. Süper Lig, Premier Lig,matbet girişholiganbetBetpas girişBetpassavoybetting girişsweet bonanzarestbetcasibomcasibom güncel girişholiganbetmeritkingmatbetroyalbetjojobet güncel girişjojobetsahabetsahabet girişcasibomcasibom girişyakabet girişbetpuan girişbetpuanyakabet girişyakabettrendbet girişcasibomcasibom güncel giriştrendbetsavoybetting1xbetmarsbahismarsbahis girişsahabetcasibomgrandpashabetgrandpashabet girişonwinonwin giriscasinolevantcasinolevantbets10vidobetroyalbetgalabetbetticketvizebetjojobetroyalbetjojobetwbahispusulabetjojobetbetpuanbetparkparibahismarsbahismarsbahis güncel girişbetnanobetzulapusulabetpusulabet girişcasinolevant 카지노사이트토토사이트토토사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트casino토토사이트카지노사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트토토사이트안전놀이터토토사이트토토사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트링크모음토토사이트링크모음주소모음카지노사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트링크모음토토사이트안전놀이터카지노사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트슬롯사이트casinodeneme bonusu veren sitelerオンラインカジノライブカジノオンラインカジ토토사이트토토사이트슬롯사이트바카라사이트카지노사이트토토사이트링크모음토토사이트 는최신 토토사이트는주소모음링크모음토토사이트바카라사이트No Deposit Free Spins Bonus오피사이트주소모음링크모음주소모음토토사이트바카라사이트카지노사이트카지노사이트토토사이트토토사이트토토사이트바카라사이트카지노사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트토토사이트바카라사이트카지노사이트토토사이트바카라사이트카지노사이트casibom girişcasibom토토사이트카지노사이트바카라사이트바카라사이트카지노사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트토토사이트토토사이트토토사이트바카라사이트토토사이트바카라사이트토토사이트카지노사이트토토사이트카지노사이트바카라사이트velkomst bonusvelkomstbonus토토사이트바카라사이트카지노사이트메이저놀이터토토사이트바카라사이트카지노사이트토토사이트바카라사이트VelkomstbonusVelkomstbonusสล็อต토토사이트바카라사이트카지노사이트สล็อต카지노사이트바카라사이트토토사이트hacklink satış바카라사이트토토사이트바카라사이트카지노사이트토토사이트토토사이트토토사이트토토사이트토토사이트토토사이트Velkomstbonus@BL4CKHatSeo telegram Backlink seo@BL4CKHatSeo telegram Backlink seo카지노사이트@BL4CKHatSeo telegram Backlink seo바카라사이트@BL4CKHatSeo telegram Backlink seo@BL4CKHatSeo telegram Backlink seoVelkomstbonus@BL4CKHatSeo telegram Backlink seo@BL4CKHatSeo telegram Backlink seo토토사이트바카라사이트Velkomstbonus토토사이트sigarapurocaptain black sigaracavallo sigaradavidoff sigaradjarum sigaraesse sigaraharvest sigarakarelia sigarakeno club sigarakent sigaralucky strike sigaramarlboro sigaramarvel sigaramilano sigaraparliament sigarasenator sigaravogue sigarawinston sigaratoscanello purophillies puroking edward purocohiba purocaptain black purobackwoods puroal capone sigaraheetsterea sigaraneo sigaranuo sigarakent sticksmanchester sigaraOris Pulse Mango Mint SigaraChapman Coffee SigaraAbsinthe Apsinthion Yeşil Peri Alkolmarlboro double fusionkent switch mentollü sigaraparliament night bluesarma tütünpipo tütünütekel 3000Hockey Blue SigaraHockey Double Capsule SigaraRockets Sigara 40George Karelias And SonsMac Baren Tütün520 Mint MelonCaptain Black Blue Compact SigaraCaptain Black Cherise Sigara VişneCaptain Black Dark CremaCaptain Black Dark Crema SuperslimsCaptain Black GoldCaptain Black Grape Sigara ÜzümCaptain Black RedCavallo Click sigaraCavallo Clip Go Sigara YabanmersiniCavallo Strawberry Sigara ÇilekDavidoff Classic Sigara BurgundyDavidoff Classic Slims Sigara BurgundyDavidoff Gold SigaraDavidoff Gold Slims SigaraDavidoff Magnum Classic SigaraDavidoff Purple GreenDavidoff Purple MistDavidoff White sigaraDavidoff White Superslims SigaraDjarum Black Amethyst SigaraDjarum Black Sigara Karanfil MentholDjarum Black SigaraDjarum Black Supersmoothdjarum cherryDjarum Purple Boost SigaraDjarum VanillaDunhill International Red SigaraHarvest Superslim Coconut Sigara HindistanceviziGeorge Karelias And Sons Smoother TasteKarelia Menthol Slims SigaraKarelia Ome Superslim Menthol SigaraKarelia Ome Superslims Red SigaraKarelia Ome Superslims White SigaraKarelia Ome Superslims Yellow Sigarakent blue 8Kent D Range BlueKent Mix Aroma Sigara Mentol BöğürtlenKent Mix Fresh Sigara LimonKent Switch SlenderLucky Strike Red SigaraMarlboro Double Fusion Summer Sigara KarpuzMarlboro Edge Less Smell Slim SigaraMarlboro Exotic Shufflemarlboro goldMarlboro Red Kırmızı Classic SigaraMarlboro Red Kırmızı Uzun Classic 100s SigaraMarlboro Sol ShuffleMarlboro Touch AquaMarlboro Touch BlueMarlboro Touch GrayMarlboro Vista Blossom FusionMarlboro Winter ShuffleMarvel Apple Mint FusionMarvel Black Red Superslim SigaraMarvel Black Yellow SigaraMarvel Compact Sweet MixMilano 20 Signatures BlackMilano 20 Signatures Red GrapeMilano 20 Signatures WhiteMilano Kings RandomParliament Aqua BlueParliament Midnight BlueParliament Night Blue 100s Sigara UzunParliament ReserveParliament Super Slims 100s Sigarasenator dark cremaVogue Frisson Menthe Superslim SigaraWinston Blue SigaraWinston GrayWinston Slender BlueCamel BrownCamel Deep BlueCamel WhiteCamel YellowChapman Cherry SigaraChapman Classic SigaraChapman Vanilla SigaraChesterfield SigaraEve Sunflower Extra Long sigaralark sigaralm sigaraManchester Amber Crush FusionManchester Green AppleManchester Nano Wild RussetManchester ChocolateMonte Carlo Red SigaraMurattı Rosso SigaraOris Double AppleOris StrawberryOris Vintage Club ChocolateOris Vintage Club VanillaOris Vintage Club CherryOscar Fanpack Chocolate Flavour Sigara ÇikolataOscar Silver Super Slims SigaraRothmans SigaraSobranie Cocktail Renkli SigaraTekel 2000 SigaraTekel 2001 SigaraViceroy SigaraWinston Dark BlueAl Capone Irish CoffeeAl Capone Red PocketsAl Capone SunsetToscanello Rosso Caffe PuroToscanello Rubino PuroToscanello LimoncelloBackwoods Honey Islak PuroBackwoods HoneyBerry Islak PuroPhillies Blunt Chocolate PuroPhillies Titan PuroCaptain Black Cherise PuroCaptain Black Dark Crema PuroCafe CremeMoodsGurkha Puro